Chi Phí Logistics Là Gì? Cách Tối Ưu Hiệu Quả Cho Doanh Nghiệp Xuất Nhập Khẩu
Chi phí logistics là một yếu tố then chốt ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp trong lĩnh vực xuất nhập khẩu. Không chỉ đơn thuần là chi phí vận chuyển, logistics còn bao gồm nhiều khoản mục liên quan đến lưu trữ, xử lý, đóng gói, bảo hiểm, và các dịch vụ kèm theo.
Trong bài viết này, tôi sẽ chia sẻ một cách chi tiết, dễ hiểu và chính xác về chi phí logistics – từ khái niệm, cấu trúc, cho đến cách tối ưu chi phí một cách hiệu quả và bền vững. Với kinh nghiệm thực tế trong ngành, tôi tin bạn sẽ tìm thấy thông tin giá trị để áp dụng ngay cho doanh nghiệp của mình.
Chi Phí Logistics Là Gì?
Chi phí logistics là tổng hợp tất cả các khoản chi tiêu trong quá trình quản lý và vận chuyển hàng hóa từ điểm sản xuất đến tay người tiêu dùng.
Nó không chỉ bao gồm chi phí vận tải, mà còn liên quan đến lưu kho, bốc dỡ, thủ tục hải quan, bảo hiểm, chi phí kiểm tra chất lượng và xử lý hàng trả lại.
Theo Hiệp hội Doanh nghiệp Dịch vụ Logistics Việt Nam (VLA), chi phí logistics có thể chiếm tới 15–20% tổng chi phí sản xuất kinh doanh, tùy theo ngành hàng và quy mô doanh nghiệp.
Các Thành Phần Chính Trong Chi Phí Logistics
Để hiểu rõ cách tiết kiệm chi phí, trước tiên bạn cần nắm được các thành phần chính tạo nên tổng chi phí logistics:
1. Chi phí vận chuyển
Đây là khoản lớn nhất trong logistics, chiếm khoảng 50–60% tổng chi phí. Bao gồm:
-
Vận chuyển nội địa
-
Vận chuyển quốc tế (đường bộ, biển, hàng không)
-
Phí nhiên liệu, cầu đường, phụ phí mùa cao điểm…
2. Chi phí lưu kho và bảo quản
Gồm chi phí thuê kho, bãi, container, phí lưu kho quá hạn, chi phí làm mát, kiểm kê, bảo trì kho bãi…
3. Chi phí xử lý hàng hóa
Chi trả cho các hoạt động bốc dỡ, đóng gói, phân loại, ghi nhãn, kiểm tra chất lượng.
4. Chi phí thủ tục và dịch vụ hải quan
Liên quan đến thông quan, kiểm tra chuyên ngành, khai báo, giấy phép xuất nhập khẩu…
5. Chi phí quản lý và hệ thống công nghệ thông tin
Bao gồm phần mềm quản lý kho (WMS), theo dõi vận chuyển (TMS), nhân sự và đào tạo.
Những Nguyên Nhân Khiến Chi Phí Logistics Ở Việt Nam Cao
Việt Nam hiện có chi phí logistics cao hơn mức trung bình toàn cầu, đây là rào cản lớn cho năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp.
Nguyên nhân chủ yếu bao gồm:
-
Kết cấu hạ tầng giao thông chưa đồng bộ, đặc biệt tại các khu công nghiệp vùng sâu, vùng xa.
-
Thiếu liên kết giữa các khâu trong chuỗi cung ứng, dẫn đến thời gian vận chuyển kéo dài và chi phí tăng.
-
Chi phí phát sinh do quy trình thủ tục hành chính phức tạp, như thông quan, kiểm tra chuyên ngành.
-
Chưa áp dụng rộng rãi công nghệ số để tự động hóa quy trình quản lý và điều phối hàng hóa.
Cách Tính Chi Phí Logistics
Mỗi doanh nghiệp sẽ có cách tính chi phí logistics khác nhau tùy theo loại hình hoạt động. Tuy nhiên, có thể ước tính dựa trên:
Tổng chi phí logistics = Chi phí vận chuyển + Lưu kho + Bốc xếp + Thủ tục + Quản lý + Các chi phí khác
Ví dụ:
-
Một công ty xuất khẩu gạo sang EU cần cộng tất cả chi phí từ vận chuyển nội địa đến cảng, vận tải biển, chi phí làm CO, thủ tục hải quan, lưu kho tạm thời tại kho ngoại quan…
Làm Sao Để Tối Ưu Chi Phí Logistics?
Tối ưu chi phí logistics không đơn thuần là cắt giảm, mà cần có chiến lược hợp lý để tăng hiệu suất – giảm lãng phí. Dưới đây là những giải pháp thực tiễn đã được kiểm chứng:
1. Tận dụng dịch vụ logistics trọn gói
Sử dụng dịch vụ của các công ty có đầy đủ năng lực vận chuyển, khai báo hải quan, kho bãi giúp doanh nghiệp tối ưu quy trình – giảm đầu mối trung gian.
Tham khảo thêm: Dịch vụ logistics tổng hợp chất lượng cao
2. Sử dụng công nghệ quản lý kho và vận tải
Phần mềm ERP, TMS, WMS giúp bạn tối ưu tồn kho, phân bổ hàng hóa khoa học, tránh tồn đọng và hao hụt.
3. Đàm phán giá vận tải hiệu quả
Liên kết với nhiều hãng vận chuyển và đặt lịch sớm có thể giúp doanh nghiệp hưởng mức giá ưu đãi hơn.
4. Tối ưu đóng gói và lô hàng
Sắp xếp, phân loại hàng hóa thông minh giúp giảm diện tích và trọng lượng vận chuyển, từ đó giảm chi phí đáng kể.
5. Tập trung vào đào tạo nhân sự logistics nội bộ
Một đội ngũ am hiểu giúp doanh nghiệp chủ động kiểm soát chi phí và đưa ra quyết định nhanh chóng, chính xác.
Một Số Lưu Ý Khi Kiểm Soát Chi Phí Logistics
-
Theo dõi và lập báo cáo chi phí logistics theo từng đơn hàng để phân tích và so sánh.
-
Không nên chọn đơn vị giá rẻ nhất, mà nên chọn đơn vị có kinh nghiệm và minh bạch.
-
Ưu tiên hình thức vận chuyển kết hợp (Multimodal) để tiết kiệm thời gian và chi phí.
-
Cập nhật chính sách thuế, phí, phụ thu logistics quốc tế thường xuyên để tránh phát sinh không đáng có.
Câu Hỏi Thường Gặp Về Chi Phí Logistics
1. Chi phí logistics thường chiếm bao nhiêu % tổng chi phí sản xuất?
Chi phí logistics có thể dao động từ 10 – 20% tùy theo ngành hàng. Ngành có sản phẩm cồng kềnh, yêu cầu lưu trữ lâu sẽ có chi phí cao hơn.
2. Vì sao nên đầu tư công nghệ vào logistics?
Công nghệ giúp giảm lỗi thủ công, tối ưu quy trình xử lý đơn hàng, tồn kho và giao nhận, từ đó giảm chi phí và tăng tính cạnh tranh.
3. Doanh nghiệp nhỏ có cần thuê dịch vụ logistics không?
Có. Với quy mô nhỏ, việc thuê ngoài giúp tiết kiệm đầu tư ban đầu và tận dụng chuyên môn của đối tác để tăng hiệu quả kinh doanh.
Kết Luận: Kiểm Soát Chi Phí Logistics – Lợi Thế Cạnh Tranh Bền Vững
Việc hiểu và quản lý tốt chi phí logistics sẽ giúp doanh nghiệp không chỉ tiết kiệm mà còn tạo ra lợi thế cạnh tranh trong thời đại thương mại toàn cầu.
Chi phí logistics không phải là gánh nặng nếu bạn biết cách kiểm soát và tối ưu nó. Hãy chủ động tìm hiểu, ứng dụng công nghệ, lựa chọn đối tác uy tín và đầu tư đúng cách để mang lại giá trị lâu dài cho doanh nghiệp.
Xem Thêm:
Bạn có đang gặp khó khăn trong việc kiểm soát chi phí logistics? Hãy để lại bình luận hoặc liên hệ ngay với chuyên gia của chúng tôi để được tư vấn chi tiết và miễn phí!
